Archiwum IPMS

Archiwum przechowuje obszerne zbiory niezwykle ważnych historycznie dokumentów. Łącznie ze Studium Polski Podziemnej zasób archiwalny Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego liczy około 2 km bieżących akt, dotyczących przede wszystkim następujących kwestii:

• XIX wiek i wcześniejsze – najstarsze akta sięgają XV wieku,
• okres międzywojenny – fragmentaryczne dokumenty dyplomatyczne i wojskowe,
• II wojna światowa oraz udział i rola Polski – obejmuje sprawy wojskowe, cywilne i polityczne. Począwszy od kampanii wrześniowej 1939 roku, a skończywszy na legalnych władzach RP w latach 1939-1990. Należałoby tu głównie wymienić materiały archiwalne kancelarii Prezydenta RP, Rady Ministrów, Rady Narodowej (parlament na uchodźstwie), poszczególnych ministerstw i ambasad, oraz szeregu komisji. Archiwalia dotyczące Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie począwszy od sekretariatu Naczelnego Wodza, Sztabu Generalnego, Ministerstwa Obrony Narodowej, korpusów, dywizji, pułków, batalionów, kompanii, szkół i instytucji wojskowych. Znajduje się tu również duży zbiór relacji dotyczących kampanii wrześniowej 1939 roku oraz rozkazów dziennych i dzienników działań i kronik wojennych oddziałów. Osobne zespoły dotyczą Marynarki Wojennej i Polskich Sił Powietrznych. W obu przypadkach dokumenty obejmują ich sztaby, poprzez poszczególne dywizjony i okręty wojenne wraz z instytucjami niebojowymi,
• Polskie Państwo Podziemne – w tym Armia Krajowa z dokumentami Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza i Działu Społecznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz jednostki Cichociemnych. Dokumenty te w większości znajdują się w Studium Polski Podziemnej,
• emigracja w latach 1939-1990 – między innymi są tu dokumenty Rządu RP na Uchodźstwie rezydującego w Angers i Londynie w latach 1939-1990 oraz dokumenty wielu innych organizacji i instytucji post wojskowych, naukowych i społecznych oraz osób prywatnych,
• ponad 800 kolekcji osobowych i rzeczowych – przekazanych przez polityków, dyplomatów, wojskowych, naukowców, pisarzy, malarzy, artystów, aktorów, szkoły, organizacje harcerskie, młodzieżowe, społeczne i naukowe,
• dzienniki działań oraz kroniki – jednostek wojskowych i organizacji cywilnych,
• rozkazy dzienne – poszczególnych jednostek oddziałów Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych.

Przykłady dokumentów z Archiwum

Wszelkie prawa zastrzeżone. Użycie zdjeć podlega licencji.

W Archiwum zatrudniony jest niewielki zespół pracowników etatowych, na czele którego stoi kierownik, wspomagany przez zastępcę i czterech pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin. Zespół ten wspierany jest przez pracę około 15 regularnych wolontariuszy.

Od momentu powstania Instytutu funkcje kierownika Archiwum pełnili:

1. dr Edmund Oppman (1945-1951),
2. mgr Regina Oppman (1951-1980),
3. rtm. Wacław Milewski (1980-1989),
4. dr hab. Andrzej Suchcitz (1989- ).

Podobnie jak w przypadku pozostałych departamentów Instytutu, głównym zadaniem Archiwum jest gromadzenie, zabezpieczanie oraz udostępnianie materiałów archiwalnych. Równoczesny proces digitalizacji dopełnia te czynności. Zasób Archiwum powiększa się poprzez kolejne dopływy nowych materiałów archiwalnych w postaci niewielkich spuścizn, a także dużych zbiorów dokumentacji. Osoby zainteresowane przekazaniem dokumentów do Archiwum prosimy o kontakt.

Liczba badaczy korzystających z czytelni Archiwum oscyluje około 400 osób w ciągu roku. Dodakowo prowadzone są kwerendy korespondencyjne w podobnym wymiarze.

Archiwum odpowiada także za wydawnictwa Instytutu: “Documents of Polish Soviet Affairs”, „Polskie Siły Zbrojne w II wojnie światowej” (The Polish Armed Forces during World War Two) oraz serię wydawniczą „Materiały” (dotychczas 18 zeszytów).